Inleiding

In januari 2015 werd ik voorzitter van het bestuur van de stichting DEZINNEN.

Een modern katholiek netwerk midden in de samenleving, midden in Den Haag. Met beide benen op de grond en open voor het grotere verhaal waarin we zijn opgenomen. DEZINNEN daagt uit om in de christelijke traditie te stappen (of te blijven), je er door te laten gezeggen en zo meer met vragen dan met antwoorden te leven, jezelf te laten verrassen door het leven dat altijd groter, anders, vreemder is dan je je kunt voorstellen en in navolging van Jezus van Nazareth de reis door het vreemde landschap aan te gaan. Om thuis te komen bij wat je het meest eigen en het meest dierbaar is.

Als protestant met wortels in de Afscheiding en de Doleantie raakte ik betrokken bij een katholiek netwerk. Gelukkig wist ik mede – dankzij mijn onderdompeling in de oecumenische wereld – waar ik aan begon. Het voorzitterschap van DEZINNEN combineer ik sinds september 2020 met het voorzitterschap van de algemene kerkenraad van de Protestantse Kerk Den Haag.

Ter gelegenheid van twintigjarig bestaan sprak ik – als voorzitter van het bestuur – de onderstaande woorden uit.

Toespraak tijdens de jubileumbijeenkomst op 1 oktober 2022

Twintig jaar geleden vond de geboorte plaats van De Boskant. Binnen deze beeldspraak was de Katholieke Kerk de moeder en de seculiere en (post)moderne samenleving de vader. De Boskant stond onder invloed van beide ouders. Hoewel ik in die beginjaren de Boskant van enige afstand volgde, zag ik wel dat De Boskant zich op geheel eigen wijze ontwikkelde. De Boskant bestond uit een hechte, levendige en vierende gemeenschap, een uitdagend programma rond theologie, filosofie, cultuur en spiritualiteit dat allerlei mensen trok en een aantrekkelijk gebouw in het hart van de stad. De Boskant zocht een eigen weg zonder zich op enigerlei af te zetten tegen haar moeder of haar vader.

Binnen de gekozen beeldspraak is de Boskant door de moeder het huis uitgezet. We raakten zowel het gebouw en de naam als de financiering van een eigen werknemer kwijt. Dit ingrijpende verlies leidde tot de oprichting van DEZINNEN (2015). Een kleine stichting die met bescheiden middelen de nalatenschap van De Boskant probeerde voort te zetten, met Theo Wierema als inspirerende trekker.

DEZINNEN vond onderdak in deze Christus Triumfatorkerk. Bij het zestig jarig bestaan van deze kerk vertelde ds. Jaap van den Akker dat het gebouw en de naam van buiten gezien heel robuust lijken. Maar het gebouw voelt voor wie eenmaal binnen is warm en gastvrij. Hij herinnerde er ook aan dat de triomf verwijst naar het leven, het lijden, de dood en de opstanding van Jezus. Jezus werd behandeld als een tot slaafgemaakte. Wij herkennen deze karakterisering ten volle.

Ondanks het feit dat het bisdom – de moeder – afstand nam van De Boskant en dus ook DEZINNEN, wilden en konden wij geen afstand nemen van de katholieke traditie. Terugkijkend is het eerder zo dat deze afstand juist bijdroeg aan een hernieuwde doordenking van de katholieke of christelijke identiteit van DEZINNEN. Onze uitdaging luidt: Hoe kunnen we leren en leven vanuit de christelijke traditie in deze seculiere en individualistische tijd? We plaatsen ons in deze zoektocht. We nemen ook afstand van allerlei vluchtwegen. We willen geen sekte zijn die zich afkeert van de samenleving; we willen ook niet vluchten in allerlei maatschappelijke activiteiten, hoe belangrijk deze ook kunnen zijn. We zoeken het ook niet in een gelikt aanbod op de markt van welzijn en geluk. Onze zoektocht staat in het teken van ontvankelijkheid, ons laten gezeggen, contemplatie en navolging.

Het is een zoektocht, we zoeken onze weg te midden van alle onrust en lawaai van deze tijd. We hebben geen stip op de horizon of een te realiseren doel. We zijn ook niet verzekerd van succes, sterker we vormen een kwetsbare gemeenschap.

Ons programma staat in het teken van deze zoektocht. Af en toe zullen we nog een spreker of spreekster van naam uitnodigen, dus van het kaliber van Tomas Halik, Rowan Williams, Timothy Radcliff of Christian Wiman. Ook laten we ons af en toe informeren over de ontwikkelingen in deze postseculiere tijd, zoals Cees Zweistra, Hartmut Rosa en anderen dat de afgelopen 20 jaren deden. DEZINNEN werkt ook samen met de Haagse parochies rond een vernieuwende podcastserie en met de Protestantse Kerk Den Haag met een leerhuis over neoliberalisme. Het hart van DEZINNEN ligt bij de gemeenschap, die vierend, lezend en biddend Jezus probeert na te volgen in deze tijd en op deze plaats. Wat dat betreft mogen we ook uitkijken naar de publicatie van de Nederlandse vertaling van De dag is van Jou. Rond deze kleine gemeenschap bewegen zich lichte gemeenschappen rond lezingen en andere activiteiten.

Vandaag kijken we in dankbaarheid terug op de 20 jaar van De Boskant en DEZINNEN. Soms lijkt de weg die we volgende misschien op een labyrint. Daarin lijkt die weg op het leven zelf. En dat is precies wat we willen; een relevante weg gaan. Vol vertrouwen vervolgen we vandaag, morgen en alle dagen die ons gegund zijn deze weg.